Başta siyanür olmak üzere yüzlerce ton kimyasal husus kullanılacak projenin ortasından yıllardır kuraklık tehlikesiyle boğuşan Murat Irmağı geçiyor. Irmak artık de kirlilik tehdidi altında. Ayrıyeten şirket, dört köyün ortasına kuracağı tesis için 2 milyar 620 milyon 800 bin TL harcayacak.

BirGün’den Gökay Başcan’ın haberine nazaran, Koza Altın İşletmeleri, Ağrı’nın Diyadin ilçesi Mollakara köyünde 470 hektarlık alanda altın madeni çıkarmak ve işlemek için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na müracaatta bulundu. ÇED sürecinde, DSİ; proje sonlarının Murat Nehri’ne denk geldiği için revize edilmesi gerektiğini belirtti. Şirket bunun üzerinde küçük bir değişikliğe giderek ırmağı, projenin ayrıldığı üç farklı ÇED alanının ortasından geçirdi. Irmağın etrafı adeta ÇED sonları içerisinde kurulacak maden, kırma eleme tesisi ve siyanür havuzuyla kuşatılmış oldu. Irmağın uzaklığı ise madenin çıkarılacağı alana uzaklığı yalnızca 55 metre. Ayrıyeten patlatma yapılacak, yüzlerce ton kimyasal unsur kullanılacak proje, Memnun, Kotancı, Oğuluba ve Mollakara köylerinin ortasında yer alacak.

SİT ALANLARINA DA YAKIN

Büyük bir kısmı mera toprağı olan bölge ayrıyeten doğal sit ile sulak alanlara ve ulusal parklara da yakın. Kurulacak siyanür havuzlarının ve patlatma yapılacak proje alanın yalnızca 7,8 kilometre uzaklığında 1. derece doğal sit alanı olan Köprü Çermiği, ikinci derece doğal sit alanı olan Yılanlı Çermiği ve Davut Çermiği bulunuyor.

ENDEMİK BİTKİLER TEHDİT ALTINDA

Öte yandan proje alanında endemik bitki tipleri yer alıyor. ÇED evrakında yer alan bilgilere nazaran proje alanında bulunan dokuz adet tehlike altında olan bitki çeşidinin tohumları toplanarak Türkiye Tohum Gen Bankası’na teslim edilecek.

YÜZLERCE TON KİMYASAL KULLANILACAK

Sit alanlarının bulunduğu, Murat Nehri’nin geçtiği ve tehlike altında olan bitki cinslerine konut sahipliği yapan bölgede 4 adet siyanür havuzu kurulacak. Yüklü, yüksüz, acil durum ve taşkın ismi verilen havuzlarda yüzlerce ton tehlikeli kimyasal atık bulunacak. Madende, yılda 2 bin 455 ton sodyum siyanür, halk ortasında kostik olarak bilinen sodyum hidroksit de 1043 ton kullanılacak. Yeniden tuz ruhu olarak isimlendirilen, öbür kimyasallar üzere canlı hayatını tehdit hidroklorik asit yılda 134,6 ton kullanılacak.

KOZA ALTIN HAKKINDA

Koza Altın İşletmeleri’nin sahibi, FETÖ’den karar giyen firari Akın İpek’in şirketine 2015 yılında kayyum atandı. İktidarın dayanağıyla her geçen gün büyüyen Koza Altın, 2022 yılında 4,1 milyar TL net kâr sağladı. Şirketin, evvelki sene kârı 3 milyar TL olarak açıklanmıştı.

Şirket 2022’den bu yana 55 maden projesi için müracaat yaptı. 11 projesi onaylanan şirketin, reddedilen projesi bulunmuyor. Bakanlık yalnızca 3 projesi için ise ÇED gereklidir kararı verdi.

Phaselis Antik Kenti’ne yapılmak istenen projeye karşı Antalya Mimarlar Odası tarafından açılan davaya uzman görüşü sunan Bakanlık, iptal davasının reddedilmesini ve yürütmeyi durdurma kararının kaldırılmasını istedi.

‘İNŞAAT YASAL MEVZUATA UYGUN’

Mahkemeye sunulan raporun sonuç kısmında, “Proje kapsamında bilhassa Alacasu ve Bostanlık koylarında yapılan mimari imalatlar, Phaselis Antik Kenti dışında ve etkileme alanında yer almaktadır. Mimari imalatlar arkeolojik yere ziyan vermemektedir. Tüm arkeolojik alanlarda bulunan, mecburî gereksinimlerden kaynaklanan uygulamalardır. Etraf ve peyzaj düzenlemesine bağlı üretimlerin, yasal mevzuat ve müsaadeler çerçevesinde ortaya konduğu ve bilimsel manada olumsuz bir tesiri olmadığı kanaatindeyiz” tabirleri yer aldı.

‘PROJEYİ HAFRİYAT LİDERİ YÖNLENDİRDİ’

Phaselis Hafriyat Lideri Prof. Dr. Murat Arslan’ın günübirlik tesis ve plaj projesinin antik kente yararlı olacağına dair görüş yazısı verdiğinin belirtildiği raporda, “Başlangıç basamağında onun yönlendirmeleri doğrultusunda proje şekillenmiştir. Ayrıyeten, heyet toplantıları, kendisinin eşliğinde yapılmıştır” denildi.

Arkeolog olmadan hafriyat yapıldığı suçlamasına karşı tüm yer uygulamalarının Antalya Müze Müdürlüğü’nün kontrolünde yapıldığına ve alanda rastgele bir arkeolojik tahribatının kelam konusu olmadığına dair evraklar olduğundan kelam edilen Bakanlık raporunda, bölgede yürütülen derin kazıların ise mecburî altyapı hafriyatı olduğu ve Muhafaza Kurulu’ndan onaylı projeye uygun halde sürdürüldüğü bilgisi verildi.

YÖRÜK İŞİ Mİ, ANTİK KALINTI MI?

Bakanlığın hazırlayıp mahkemeye sunduğu rapora ait itirazlarını sıralayan Phaselis İnisiyatifi, şu açıklamayı yaptı:

“Raporda imzası olan uzmanlardan biri Bostanlık ve Alacasu koylarında yüzeydeki kilise kalıntılarından bahsederken, ‘Yörükler mi yapmış yoksa antik periyoda mi belirli değil’ yorumunda bulunuyor. Hafriyat Lideri Prof. Dr. Murat Arslan’ın, hazırladığı bilimsel çalışmalarda, kilise yapısı olduğunu belirttiği bu kalıntıların hangi yıla tarihlendiğinin şimdi saptanamadığına dair görüşü var. Son uzman raporuna da bu kalıntılar kilise kalıntısı olarak işlendi. Uzman raporunu hazırlamak üzere antik kenti incelemeye gelen uzman heyet, bu kilise kalıntılarına dair tespitlerini tutanağa işledi.”

‘KİTLE TURİZMİNE AÇMA EFORU VAR’

Antik kentlere inşa edilen tuvalet ünitesi üzere yapıların azamî binde 2 büyüklüğünde olabileceğinin belirtildiği açıklamada, “Bu hususta milletlerarası standartlar var. Phaselis Antik Kenti’nin içindeki tuvalet ünitesi, bu standarda uyuyor. Antik kent içindeki bu tuvalet, Bostanlık Koyu’na yapılan ünitenin 10’da biri kadar. Günde ortalama 7–8 bin ziyaretçisi olan Phaselis’teki tuvalet yaklaşık 40 metrekarelik bir alanı kaplıyorken, Bostanlık Koyu’na 400 metrekarelik bir yapı konuldu. Prensip kararlara nazaran, sit alanının evvel kazılması, arkeolojik açıdan ziyarete açılması ve standartlara uygun büyüklükte kullanım alanlarıyla hizmet sağlanması gerekiyordu. Fakat bir metre altında ne var bilinmeden üstüne beton döküldü. Burada bir tuhaflık var. Alan evvel temizlenmeyip bakımsız bırakıldı, sonra kirlilik projeye münasebet olarak gösterildi. Birinci derece doğal sit alanını kitle turizmine açma uğraşı var” denildi.

ŞEMSİYELER SIRALANDI SONRA KALDIRILDI

Bakanlığın birinci projesinde Alacasu Koyu’na 140, Bostanlık Koyu’na 240 şezlong ve şemsiye yerleştirilecek biçimde alanın planlandığını hatırlatan inisiyatif, yeni projede bu sayı azaltıldı mı yoksa tıpkı mı kaldı sorusuna cevap alamadıklarını tabir etti: “Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’na dilekçe ile başvurarak yeni proje ile ilgili bilgi talep ettik lakin alamadık. Onay verdiği projenin kendisinde olmadığını belirten konsey, bizi Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne yönlendirdi. Bu husustaki bütün teşebbüslerimiz sonuçsuz kaldı. Ağustos ayında şimdi mahkeme sonuçlanmadan koylara şezlong ve şemsiyeler yığıldı ve şemsiyeler kıyıya yerleştirilmeye başlandı. Yansılar üzerine tamamı kaldırıldı.”

Yavaş, “İki küme var. Kümenin birisi satmayacağını bildirdi. Dün satış kontratlarını gönderdik. Zira diğerleri hakkında konuşma hakları yok. Bugüne kadar hiçbir tane form gelmedi bize. Daha evvel satış konusunda biz anlaştık. Sayı da belirledik. Son anda vazgeçmişlerdi” dedi.

Tüm Özel Halk Otobüsleri Kooperatifleri Birliği Genel Lideri Kurtuluş Kara, pazartesi günkü açıklamasında, esnafla belediyenin muahedesi durumunda araçlarını devretmeyi düşünebileceklerini belirtmişti.

‘ATIK SU ANKARA ÇAYI’NA KARIŞIP İSTANBUL’DAKİ ÖMERLİ BARAJI’NA GİDİYOR’

Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Lideri Mansur Yavaş, Cumhurbaşkanlığının yatırım programına aldığı, lakin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nde AK Parti ve MHP oylarıyla reddedilen Tatlar Atık Su Arıtma Tesisi kapasite artırımı projesiyle ilgili açıklama yaptı.

ANKA Haber Ajansı’nın haberine nazaran, Ankara’nın Sincan ilçesinde yapılan tanıtım toplantısına ABB Lideri Mansur Yavaş’ın yanı sıra Ankara Su ve Kanalizasyon Yönetimi (ASKİ) Genel Müdürlüğü Atık Su Arıtma Dairesi Lideri Ayşegül Pekyılmaz ve ASKİ işçisi de katıldı.

Toplantıda konuşma yapan Mansur Yavaş, “Ankara Çayı’na arıtılan ve arıtılamayan Ankara halkının atık suyu Ankara Çayı’na karışıyor. Oradan Sakarya Nehri’ne ve Sakarya Nehri’nden de İstanbul Ömerli Barajı’na gidiyor. Bu arıtılamayan su yalnızca Ankara halkını değil İstanbul’u da ilgilendiriyor. Bir öbür konu Ankara Çayı’nın kenarında gerek Sincan, Yenikent ve Polatlı halkı buralardan sulama yapıyor. Buralarda yapılan sulamayla ilgili yetişen sebzeler de Ankara ve civar vilayetlere gönderiliyor. Hasebiyle buralarda kullanılan ve İstanbul’a giden suyun tertemiz olması gerekiyor” sözlerini kullandı.

‘ARTAN NÜFUSUNA NAZARAN 2010 YILINDA KAPASİTESİNİN ARTTIRILMASI GEREKTİĞİ SÖYLENMİŞ LAKİN ARTTIRILMADI’

Tesisin 1989 yılında projelendirildiğini, 1992’de belediye lideri Murat Karayalçın periyodunda ihalesinin yapıldığını hatırlatan Yavaş, “İnşaat 1993 yılında başlamış. 1998 yılında burası açılmış. Açıldığı tarihteki rapora nazaran birinci kapasitesinin arttırılma tarihi 2010 yılı olarak gösterilmiş. Ankara halkının artan nüfusuna nazaran 2010 yılında buranın kapasitesinin arttırılması gerektiği söylenmiş fakat maalesef bu arttırılmadı. 2025 yılında da ikinci kapasite artışı ve ileri biyolojik arıtmasının yapılması gerektiği söylenmiş. ANKAPARK yapılırken ayrıyeten alttan gelen derelerden birisi de buraya gelen atık suya karıştırıldığı için güzelce buranın kapasite sorunu ortaya çıkmıştır. Olağanda 765 bin metreküp buradan arıtılması gerekirken buraya gelen su iki mislini bulmuştur. Ayrıyeten artan yağışlar, yağış rejimi, iklim krizi nedeniyle yağışlar artınca bu tesisin bu kapasiteyle arıtmasının mümkün olmadığı üzere buradaki sakınca da iki misline çıkmış bulunmaktadır” dedi.

“Ankara Büyükşehir’e 2010 yılında tekrar yazı yazmışlar. ‘Buranın hemen arttırımını yapın’ demişler” diyen Yavaş, “Daha sonra Ankara Valiliği de 2018 yılında ‘2023 yılına kadar buranın kapasitesini arttırın’ diye bize yazı yazmıştır. ASKİ İdare Konseyi, 2017 yılında, tesis kapasitesinin yetersiz olduğundan bahisle tesisin ileri ‘biyolojik arıtma tesisi’ne dönüştürülmesine yönelik projelerin hazırlanması için karar almış. Hiçbir çalışma yapılmamış” halinde konuştu.

‘BURADAN KAÇAK SULAMA YAPILDIĞI TAKDİRDE BAŞIMIZA NELER GELECEĞİ BELLİ’

Atık suların Ankara Çayı’na karışması nedeniyle Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın belediyeye ceza kestiğini aktaran Mansur Yavaş, “2019’da Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nden buranın kapasitesinin arttırılması için 536 milyon lira kredi kararı çıkmasına karşın hala bu arıtmayla ilgili hiçbir süreç yapılmamıştır. Tesis kapasitesi yetersiz. Bir kısım atık sular arıtılamadan Ankara Çayı’na gidiyor. Buradan kaçak sulama yapıldığı takdirde başımıza neler geleceği aşikâr. Arıtılan bu atık sular, Sakarya Havzası’na deşarj edildiğinden Kentsel Atık Su Yönetmeliği çerçevesinde 2023’e kadar tamamlanması gerekiyordu” sözlerini kullandı.

‘CUMHURBAŞKANLIĞININ ONAYLAMASINA KARŞIN 30 NÜFUSU İLGİLENDİREN PROJEYİ REDDETİLER’

2019’da vazifeye geldikten sonra çalışmalara başladıklarını söyleyen Yavaş, şöyle devam etti:

“2020 yılında buranın proje ihalesine çıkıldı. Projeleri yapıldı, daha sonra 2022’de teslim alındı. 2023 yılında da ÇED raporunu aldıktan sonra Strateji Daire Başkanlığına ve Cumhurbaşkanlığına başvurduk. Buranın acil yapılması ve yatırım programına alınması gerekiyor dedik. Cumhurbaşkanlığından onay çıktı ve yatırım programına alındı. Yatırım programına alınınca bu sefer finans arayışına girdik. İki farklı kuruluştan 135’er milyon dolar kredi için görüşmelere başladık. Kredisini de bulduk. Bu kredi Belediye Meclisi’nden onaylanacak, daha sonra Hazine’ye gidecek. Tekrar Hazine’nin onayı alınacak. Daha sonra ihaleye çıkarılacak. 2024 Seçimlerine kadar başlaması dahi mümkün değil.

Sanıyorum ki Belediye Meclisi’ndeki üyeler bu parayı alıp diğer yerlerde kullanabileceğimizi sanıyorlar herhalde. Evvel reddettiler. Cumhurbaşkanlığının onaylamasına karşın 30 milyon nüfusu direkt ilgilendiren bir projeyi reddettiler. Ben veto ettim. 2 aydır da erteleme kararı alıyorlar. Bunu Ankara, İstanbul halkının ve Türkiye’nin kesinlikle görmesi gerekir. Burada ‘Mansur Yavaş’ı engelliyorum’ ismi altında 30 milyon insanın sıhhatiyle oynanıyor. Yalnızca 30 milyon da değil. Sakarya’dan da sulama yapan on binlerce insan var. Bu suyu kullanıyorlar. Tamamı arıtılmış olsa tahminen o kadar sorun olmayacak. Lakin kapasite ve nüfus artışı, artan yağışlar nedeniyle bu kapasiteyle gelen atık suyun şu an arıtılma imkanı aslında yok.”

‘FİNANS KURULUŞU FONU ÖBÜR ÜLKELERE KULLANDIRACAĞIZ DİYE YAZI GÖNDERDİ’

“En son bu ayki Meclis’te ertelenmeden önce finans kuruluşu şöyle bir yazı yazdı. ‘Bakın biz bu projeyi onayladık. Finansman dayanağında bulunmaya hazırız. Fakat görüyoruz ki bu finansı kullanıp kullanmayacağınız konusunda belediyenin tereddüdü var. Şayet kullanmayacaksanız bunu bildirin. Zira bütün dünyada etraf meseleleri var. Bu para etraf sıkıntıları için ayırdığımız bir fondur. Öbür ülkelere kullandıracağız’ diye bize yazı yazdılar. Bu yazı kurulda olmamasına karşın reddedildi. 135 milyon dolarlık kısmı için yaptığımız görüşmede finansı sağlayan kuruluş, ‘Ülkedeki ekonomik krizi, enflasyonu biliyoruz. Biz size bu 135 milyon doları kullandırdığımız an TL’ye çevirelim. Siz bunu TL üzerinden ödeyin’ dedi. Biz bunu memnuniyetle karşıladık. Bu proje geciktikçe dolardaki artış nedeniyle ABB’nin ve Ankara halkının borçlandığı sayı da artacak. Aslında ASKİ’nin bütçesi birinci sefer geçen yıl eksi 5 milyarla tamamlandı. Yapılacak yatırımları karşılamayacak bir geliri var.”

‘KARAYALÇIN’DAN SONRA BURAYA ÇİVİ ÇAKILMAMIŞ’

“En son EGO’da yaşadığımız krizle belediyenin en asli misyonları olan ‘Toplu ulaşım çalışmasın’, ‘Ucuz ve musluktan içilebilir su verilemesin’, ‘Altyapı çalışmaları yapılamasın’ anlayışıyla muhalefet ediyorlar. Şahsım olarak Mansur Yavaş’a bir ziyan vermiyor lakin gördüğünüz üzere 30-40 milyon insanın sıhhatiyle oynanıyor. Şöyle olmalıydı. Birtakım imkansızlıklar nedeniyle biz bunu yapamamalıydık. Tam bilakis Meclis’teki muhalefet ‘Niye yapmıyorsunuz’ diye bizi eleştirmeliydi. 30 milyon insanın sıhhatini ilgilendiren bir hususta ABB’nin faaliyetlerini engellemek için insanların sıhhatini bir kenara atmak suretiyle Meclis’teki kredi talebimizi ertelemişlerdir. Şayet yeniden onaylamazlarsa yaptığımız mukaveleler sona erdirilecektir. Belediyenin bütçesinden muhakkak bir ölçü ayırsak bile burası 15 yılda tamamlanacaktı. Ankara halkının 15 yıl değil 15 gün bekleyecek durumu yok. Karayalçın’dan sonra buraya çivi çakılmamıştır. 25 yıldır buraya hiçbir şey yapılmamıştır.”

‘BAŞLAMA TARİHİMİZ 31 MART 2024’Ü GEÇER DİYE DÜŞÜNÜYORUM’

Mansur Yavaş, basın toplantısının akabinde gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bir gazetecinin projenin Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanıp belediye meclisinin veto etmesi üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan randevu talebi olup olmadığına ait, “Henüz yok. Reddedilirse götürmeyi düşünüyoruz” yanıtını verdi.

Yavaş, bir diğer gazetecinin projenin belediye meclisinden ret yahut onay aldığı takdirde sürecin nasıl işleyeceğine ait sorusunu “Başka yollar deneyeceğiz. Bunun illaki yapılması gerekir. Başlama tarihimiz 31 Mart 2024’ü geçer diye düşünüyorum. Zira Meclis’ten karar alınacak. Finans kuruluşlarıyla imzalanacak. Tekrar hükümete gönderilecek. Hazine’den kredinin onaylanması, daha sonra ihale sürecine baktığınız vakit nisan ayını geçecektir diye düşünüyorum. Üretim müddeti de 4 yıl” halinde yanıtladı.

‘3 YIL BOYUNCA ANADOLU YAKASI’NDA İÇİLEN SULAR KOKMUŞ, ARITILAMADIĞI İÇİN’

Yavaş, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu’yla bu mevzuyu görüşüp görüşmemesine ait soru üzerine “İstanbul kendisi arıtıyor ayrıyeten. Daha evvelki ASKİ müdürümüz Cumali Bey’den öğrendiğime nazaran 3 yıl boyunca Anadolu Yakası’nda içilen sular kokmuş, arıtılamadığı için” dedi.

‘DÜN SATIŞ MUKAVELELERİNİ GÖNDERDİK. BUGÜNE KADAR HİÇBİR TANE FORM GELMEDİ BİZE’

Mansur Yavaş, özel halk otobüsleri (ÖHO) meselesine ait soruya, “İki küme var. Kümenin birisi satmayacağını bildirdi. İlçelerdeki otobüslerin de satmak istemeyeceğini düşünüyorum. Dün satış mukavelelerini gönderdik. Zira diğerleri hakkında konuşma hakları yok. Bugüne kadar hiçbir tane form gelmedi bize. Daha evvel satış konusunda biz anlaştık. Sayı da belirledik. Son anda vazgeçmişlerdi” diye karşılık verdi.

‘YÜZLERCE MÜFETTİŞ GELDİ, YARGILANAN BİR KİŞİ YOK’

Bir gazetecinin “Yerel seçimlerden evvel belediyede yaşanan aksaklıkların karşı propaganda olarak kullanılması ismine bir tasa mi var’ sorusunu Yavaş, “Bu cins olaylara rastlıyoruz. Alıştık. Şu ana kadar yüzlerce sefer müfettiş geldi. Yargılanan bir tane elemanım yok. Lakin televizyonlara baktığınız vakit her vakit bir şeyler oluyor Ankara Büyükşehir’de. Bizim devrimizde misyon alan bürokratların, personellerin dahi yanlış yapma hakkı yoktur. Olursa ben Savcılığa veriyorum. Bundan sonra bütün ünitelerimizde belirli sabotaj olabilecek şeylerle karşılaşabileceğimizi düşünüyorum. Bunun işaretlerini de görüyoruz” kelamlarıyla cevapladı. (HABER MERKEZİ)

İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in “Başka Bir Su İdaresi Mümkün” vizyonuyla hazırlanan Sünger Kent İzmir projesinin kırsal ayağı “Küçük Menderes Ovası Yağmur Suyu Hasadı” çalışması tanıtıldı. Ödemiş Belediyesi Kongre Merkezi’nde düzenlenen tanıtım toplantısına Lider Tunç Soyer, İzmir Köy Koop. Birliği İdare Heyeti Lideri Neptün Soyer ve kooperatif liderleri, Ödemiş Belediye Lideri Mehmet Eriş ve eşi Selma Eriş, Beydağ Belediye Lideri Feridun Yılmazlar, Torbalı Belediye Lideri Mithat Tekin, Tire Belediye Lideri Atakan Duran’ın eşi Necibe Duran,  İzmir Büyükşehir Belediye Lider Vekili Mustafa Özuslu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları, İzmir Ziraat Odası Lideri İbrahim Erdal, oda, birlik ve sivil toplum kuruluşu liderleri, meclis üyeleri, muhtarlar, çiftçiler ka tıldı.

“İklim krizi bir mukadderat değil”
Tanıtım merasiminde iklim krizine karşı ortak gayret daveti yapan Lider Soyer, “İklim krizi bir baht değil. Bu krizi biz kendimiz yarattık. Tabiat kendini yenileyen bir şey. Lakin biz tabiata o kadar ihanet ettik ki… Bugün dünyanın uzak coğrafyalarında büyük felaketler görüyoruz. İki sene evvel Sığacık’ta tsunami yaşadık. İklim krizinin yarattığı sonuçlar artık bütün dünyayı kucaklıyor. Gezegenimiz hastalandı. Lakin en çok kuraklıkla kendini gösteriyor. Hasta bir gezegende kimsenin sağlıklı olmasına imkan yok. O vakit tedavi etmek için el birliği yapmamız lazım. El ele vereceğiz, bu sorunu çözmek için uğraş vereceğiz” diye konuştu.

“İktidar iklim krizinin farkında mı”
Başkan Soyer, iktidar iklim krizinin farkında mı diye sorarak “Farkında olsaydı bizim bugün çırpındığımız şeyleri onların çok daha evvelden uygulaması gerekmez miydi? Lakin tam karşıtını yaptılar. 2006 yılında tohum kanunu çıkardılar. Sizi memleketler arası tohum monopollerine mahkum bırakacak bir kanun çıkardılar. Yerli tohumu satılamaz hale getirdiler. Bu memlekette tarıma verilen en büyük ziyanlardan biridir. 2016 yılında 16 bin köyü kapattılar. O vakit siz köyleri kapatıp mahalle haline getirirseniz, onun geleneğini göreneğini, üretimini bitirirsiniz dedik. Tarım küçük üreticinin işi değildir dediler. Tarım büyük ölçekli sanayicilerin yapması gereken bir projedir dediler. Küçük üretici köyünü terk etsin, üretimden vazgeçsin, işsiz ordusuna katılsın, ucuz işgücü haline gelsin. Bu topraklara yapılan en büy&uum l;k ihanettir.  Bu memlekette küçük üretici üretmekten vazgeçerse bu memleket dışa bağımlı hale gelir” biçiminde konuştu.  

Köylüyü yine milletin efendisi yapmak için evvel toprağa ve suya sahip çıkılması gerektiğini söyleyen Lider Soyer, “Su tüketiminin yüzde 70’ini tarımda tüketiyoruz. Maalesef devlet, küçük üreticiye hangi eseri üretmesi lazım, ne kadar üretirse kaçtan satacak, bunların hiçbiriyle ilgilenmiyor. Sizi mukadderatıyla baş başa bırakmış, ne haliniz varsa görün diyor. Biz hem kuraklıkla hem yoksullukla çaba etmek mecburiyetindeyiz” tabirlerini kullandı.

“Sünger Kentin birinci kırsal uygulamasını Ödemiş’ten başlatıyoruz“
Yağmur toplayan kentlerin dünyada birçok örneği bulunduğunu söyleyen Lider Soyer, “Türkiye’deki birinci sünger kent İzmir. Bunun için 5 bin yağmur suyu deposunu, yağmur suyu çatılardan toplansın diye hibe ediyoruz. 10 bin tane yağmur suyu bahçesi yapıyoruz. Onun da bitkilerini biz veriyoruz. İlçelerimizde uygulamalar başladı” dedi.

Ödemiş’te bir müjde de veren Lider Soyer, “2 bin su filtresi ve su sarnıcı için gereken ekipmanı biz vereceğiz. Öncelikle Ödemiş’te Sünger Kentin birinci kırsal uygulamasını Ödemiş’ten başlatıyoruz. Yağmur suyunu toplamaya başlamamız lazım. Yağmur suyunu tekrar yer altındaki rezervlerimizle buluşturmamız lazım. O yüzden küçük bir müdahaleyle bunu yapabileceğimizi gördük. Lakin sizin desteğinize gereksinimimiz var. Üreticimiz bu işe sahip çıkmalı. Siz sahip çıkarsanız olur. Bugün başlattığımız bu kapsamlı ziraî yağmur suyu hasadı projesinin ülkemize tekrar rahmet getireceğine inanıyorum” formunda konuştu.

“Küçük Menderes yalnızca İzmir’e değil Türkiye’ye besin sağlıyor”  
Su kaynaklarının verimli kullanılmasının hayati ehemmiyete sahip olduğunu söyleyen İzmir Köy Koop. Birliği İdare Heyeti Lideri Neptün Soyer ise “Tarımsal üretim ve verimliliğin olmazsa olmazı su ile ilgili projelerin hayata geçmesi için daima birlikte çalışmamız gerekiyor. Tabiatımızı korumak, bereketli topraklarımızda daha verimli tarım yapmak için su kaynaklarımızın sürdürülebilir idaresi çok kıymetli. Gıdamızın devamlılığını sağlayabilmek için su kaynaklarımızı muhafazalı ve planlı kullanmalıyız. Küçük Menderes Ovası, Türkiye’nin en verimli tarım ovalarından biridir. Yalnızca İzmir’e değil ülkemizin tamamına eser sağlar. Birebir vakitte ovamız, Türkiye’nin en çok süt üreten bölgelerinden biri ve bitkisel üretim istikametinden çok büyük bir potansiyele sahip. Bu potansiyeli daha güzel değerl endirebilmek için suyumuzu gerçek bir biçimde yönetmemiz ve kullanmamız gerekiyor” diye konuştu.

“Ovalarımız çökmelerle karşı karşıya”
Türkiye’nin yarı kurak bir coğrafya olduğunu söyleyen Neptün Soyer, “Ovamızda ziraî faaliyetler değerli oranda yeraltı suyuna bağlı. 50 yıl evvel 4-5 metreden ulaştığımız yeraltı suyu için bu gün 150-200 metrelerden daha derine inmemiz gerekiyor. Son yıllarda yaşadığımız kuraklık ve iklim krizi suyumuzu verimli kullanmamız için ikaz niteliğinde. Bilim insanları, çok yeraltı suyunun kullanımına bağlı olarak ovamızda çökmeyle ilgili ikaz yaptı. Ovamız her yıl 18-29 santimetre aralığında değişen çökmelerle karşı karşıya. Yeraltı sularımız derinlere indikçe ovamız kuraklaşarak büzüşüyor. Bu biçimde devam ederse geri dönüşü olmayan meselelerle karşı karşıya kalacağız” dedi.

“Türkiye’ye örnek olacak”
Projeye İzmir Köy Koop Birliği dayanak verdiklerini yineleyen Neptün Soyer, ”Proje sahiden çok heyecan verici. Bu projenin suya en çok muhtaçlığımız olan kurak periyotta ovadaki su meselesini çözmedeki değeri asla tartışılamaz. İklim krizi ve kuraklıkla ilgili aksiliklerin farkında olarak, bilimsel bilgileri dikkate alarak hazırlanan bu ve gibisi projeler bizlere umut veriyor. Suyumuzu geleceğimiz için planlamaya, muhafazaya ve yönetmeye hazırız. Çok kıymetli bir başlangıç yapıyoruz bugün. Dünyada kuraklıkla uğraş eden ziraî hedefli yağmur suyu hasadı, Türkiye’de birinci kere burada hayata geçecek. Yağmur suyunun her bir damlasını kıymetlendirmek için bu projenin başlamasının biz de İzmir Köy Koop Birliği olarak gururunu yaşıyoruz. Eminim ki el ele hayata geçireceğimiz bu proje Türkiye’ye örnek olacaktır. Elimizden gelen tüm dayanağı vermeye hazırız. Çiftçimizin, üreticimizin muhtaçlıkları doğrultusunda bu projeyi şekillendireceğiz ve desteklerinizle hayata geçireceğiz. Böylelikle ovamızın su sorunun tahliline, bölgenin en kıymetli su kaynağı olan yeraltı suyumuzu besleyerek devamlılığına ve gıdamızın sürdürülebilirliğine daima birlikte katkı sağlayacağız” diye konuştu.

Projeyle üreticilerin güç maliyetleri düşecek
İzmir Büyükşehir Belediyesi Lider Danışmanı, jeoloji mühendisi Alim Murathan ise Küçük Menderes Havzası Yağmur Suyu Hasadı Projesi ile ilgili teknik sunum yaptı. Alim Murathan, yağmur suyu hasadı ile ova üzerine düşen yağmur suyunun buharlaşmadan yeraltında depolanmasını ve yeraltı sularının tekrar doldurulmasını amaçladıklarını söyledi. Proje ile yeraltı su düzeylerinde kıymetli yükselimler sağlanacağını söz eden Murathan, çiftçi ve üreticilerin güç maliyetlerinin düşürülerek milyonlarca lira tasarruf sağlanacağını söyledi.

18 milyon metreküp su hasadı
Alim Murathan, “Tarlada biriken yağmur suyunun yüzde 60’ı artık sıcaklıklarla buharlaşıyor. Yüzde 20’si yeraltına sızıyor, kalanı ise akışa geçiyor. Ovamızda bir çatı tahlili yaptık. Ova içerisinde Ödemiş ve Tire de dahil olmak üzere 173 bin yapımız var. Bunların 27 milyon 286 bin metrekare çatı alanı var.  Bir de sera alanlarımız var. 12 milyon metrekare bir sera alanımız var ve çok önemli su topluyoruz. Yalnızca çatılarımızdan su toplarsak 18 milyon metreküp su yapıyor. Bu, bütün barajlardan topladığımız sudan daha fazla” formunda konuştu. 
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı

İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in “Başka Bir Su İdaresi Mümkün” vizyonuyla hazırlanan ve yağmur suyu hasadı çalışmalarını genişleten Sünger Kent İzmir projesinin kırsal ayağı olan “Küçük Menderes Ovası Yağmur Suyu Hasadı” çalışması için hazırlıklar tamamlandı. Proje, İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer tarafından yarın 13.30’da Ödemiş’te tanıtılacak.

Soyer: “Çiftçilerimizle yapacağız”
Başkan Tunç Soyer, kuraklık ve yoksullukla gayret için “Başka Bir Tarım Mümkün” diyerek çıktıkları yola “Başka Bir Su İdaresi Mümkün” anlayışıyla devam ettiklerini belirterek “Sünger Kent İzmir projemizin kırsal ayağını oluşturan Küçük Menderes Ovası yağmur suyu hasadı projesini çiftçilerimizle birlikte yapacağız. Küçük Menderes Ovası’nda ziraî üretimin sürdürülebilirliğinin ve besin güvenliğinin sağlanması için su krizinin tahliline katkı sunacak kapsamlı bir projeyi hayata geçirmeyi planlıyoruz” dedi.

Projeyle üreticilerin güç maliyetleri düşecek
Proje, yağmur suyu hasadı ile ova üzerine düşen yağmur suyunun buharlaşmadan yeraltında depolanmasını ve yeraltı sularının tekrar doldurulmasını amaçlıyor. Proje ile yeraltı su düzeylerinde değerli yükselimler sağlanacak. Böylelikle çiftçi ve üreticilerin güç maliyetleri düşecek ve milyonlarca lira tasarruf sağlanacak.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı