Şiir tarihimiz bir manada ağacın tarihidir Şiirlerinde ağaç imgesi geçmeyen çok az şair vardır Tahminen Escort Bayan de yoktur Ağaçlar şiire girer olmadı ne yapar eder şiire sızar Zira şiir insanlığın binlerce yıllık kolektif hafızasının dışa vurumudur Ve o kolektif hafızanın baş köşesinde ağaçlar vardır Yeryüzünün asıl Bayan Escort sahibidir ağaçlar
Ağaç dünyanın tüm kültürlerinde yer alan değerli bir mitolojik öge Hayatın gelişmenin yeraltıyla yeryüzünün yeryüzüyle gökyüzünün ortasındaki bağın İlahla insan ortasındaki bağlantının simgesidir ağaç Hayat Ağacı öbür ismiyle Escort Dünya Ağacı mitine birinci olarak dört bin yıl evvelki kayıtlarda Gılgamış Destanı nda rastlarız Eski Türk destanlarında ağaç hem tanrıyı hem hükümdarı simgeler ve ikisinin ortasındaki ilişkiyi sağlar Türklerde kayın gençliğin mutluluğun özgürlüğün barışın dostluğun ve vatanın servi sonsuzluğun kavak mevtin ormanın hükümdarı olarak kabul edilen ‘dede’ ‘baba’ üzere sıfatlarla isimlendirilen meşe gücün çam ölümsüzlüğün sembolüdür Söğüt ise gölgesinde uzanılan huzur bulunan bir ağaçtır Sibirya yerli halklarından olan Evenkler insanların gövdesi ikiye ayrılan ağaçların içinden doğduklarına inanırlardı Yunan mitolojisinde ise Dionysos Karya ya aşık olur Lakin Karya ölür Dionysos çok uğraşlar lakin sevdiğini bir türlü yine yaşama döndüremez Bunun üzerine onu ceviz ağacına dönüştürür
Nazım Hikmet in Başım köpük köpük bulut içim dışım deniz ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda budak budak şerham şerham ihtiyar bir ceviz Ne sen bunun farkındasın ne polis farkında dizeleriyle başlayan Ceviz Ağacı isimli şiiri bir yanıyla da bu binlerce yıllık kolektif hafızanın dizelere dökülmüş halidir
Deniz Durukan da bir tatlıda bilir misin ağaç ağaçlığını ona sarılınca hissedermiş diyor Dionysos un sevdiğini ağaca dönüştürerek ona tekrar can vermesi tahminen özlediğinde gidip ona sarılabilmek içindi Bu dünyanın en manalı kucaklaşmasıdır Zira Durukan ın söylediği üzere ağaç biri ona sarıldığında kendi varlığını hisseder mutlanır tahminen Akbelen deki o yaşlı bayanın ki ağacın ormanın tabiatın kadim bilgisine sahip olmaktan kaynaklanan kutlu bir yaş onunki o ağaca sıkı sıkı sarılması can değerine onu tabiat katillerinden gözü dönmüş rantçılardan ve onların özel korumalığını yapan aslında kamu vazifelisi olması gereken silahlı güçlerden müdafaaya çalışması yeryüzünün en eski ve en manalı imgesidir Zira ağaç beşere insan ağaca sarılagelmiştir daima
Asaf Halet Çelebi nin Sidharta isimli şiiri niyagrdoha koskoca bir ağaç görüyorum ufacık bir tohumda o ne ağaç ne tohum om mani padme hum dizeleriyle başlar Ufacık bir tohumda koskoca bir ağaç görülür lakin o tohum tohum değildir aslında zira biz onu gördüğümüz anda bir an evvelki tohumdan farklıdır artık biraz daha ilerlemiştir ağaç olma yolunda Fakat ağaç da değildir şimdi Ne tohum ne ağaç olan öteki bir şey öbür bir oluşumdur Bu yalnızca ağacın değil hayatın mucizesidir gizidir bir bakıma
Peki şiirin birinci sözcüğü anlamsız bir harf öbeği üzere görünen niyagrodha nedir ki Ağaçlarının üstünden fışkırarak yere inen köklerin tekrar ağaç olmak üzere yükselmesiyle ortaya çıkmış pek çok ağaçtan oluşmuş tek bir ağaca verilen isimdir niyagrodha Om mani padme hum ise Sanskritçe ‘lotus mücevherine selam’ manasına gelir Buda nın aydınlığa ulaştığı anda lotus çiçeğine söylediği birinci kelamdır bu Lotusa verilen selam aslında ‘insanın gerçek özüne’ verilmiştir İnsanın özü lotusun mücevheridir zira Elbette ağaca yani tabiata yani kendi tarihine ve gerçekliğine sarılabilen insanın Zira o insan mesela Akbelen deki o ağaca sıkı sıkı sarılan yaşlı bayan var ya işte o bilir ağaç doruktan tırnağa giyinmedikçe çiçeğe durmaz dünya Ve o ağaçlar atlar üzere ayak üstü uyurlar başlarında düş torbalarıyla
O yaşlı bayan bu şiirlerden haberdar mıdır bilemem Fakat onun hayatın şiirine sıkı sıkı tutunduğuna adım üzere eminim Zira Dalgayı haber veren yakamoz kimin gözüne çarpar kıyıda Çiçeğe durduğunu kim ayırt eder doruktan tırnağa giyinmeden ağaç diye sormuş bir şiirinde Kemal Özer ve Oktay Rifat Aylak Gezinti isimli şiirinde Ağaçlar ki atlar üzere ayak üstü Uyurlar başlarında düş torbaları demiş bile O yaşlı bayan hayatı bahasına savaşıyor o düş torbaları yere düşmesin diye
Eğer her şey doğal akışında ilerleseydi Edip Cansever in söylediği üzere Ağaçlardan sızan sular Uzakta bir gül olmaya gidiyor diyebilirdik Olağan şartlarda tabiatta hiçbir şey yok olmaz Ağaçlardan sızan sular da akar sarfiyat uzaklarda bir güle can katar tahminen Fakat ağaçlar akın altındaysa bir orman topyekın katlediliyorsa ağaçlardan sızan su değil gözyaşıdır artık Ve ağacı ağlatan hayatı ağlatıyordur Nedir mutluluk Çam ağacındaki yürek gibi Köpüklü sakız kokusu gibi Kollardan yapraklardaki kılcal damarlara giden Ve damarlardan koskocaman bir ormanı öpen diyor ya Edip Cansever öyleyse artık tam da şu anda nedir memnunluk nerededir diye sormanın vakti Koskoca bir ormanı öpenler coplanıyor ya memnunluk artık bizden çok uzakta
Mutluluğun uzakta olması kaçınılmaz zira çaldılar acımadan öldürdüler onlar Hayata düşman olanlar Fazıl Hüsnü Dağlarca Simgelerde Yüzler isimli şiirinde anlatmıştı bunu bize Almıştınız Vurmuştunuz Ovalar başak çoğalımıyla doluydu Derelerde vardı bilinmez anıların gücü Ağaçların yemişleri sizin ağırlığınızdaydı Çalmıştınız Öldürmüştünüz zira Ve yalnızca ağaçlara değil insanlığın ortak hafızasına vurdular baltalarını Dedemizi meşemizi katlettiler gençliğimizi özgürlüğümüzü kayınımızı katlettiler kavağımızı katlederek mevti servimizi katlederek sonsuzluğu çamımızı katlederek ölümsüzlüğü aldılar elimizden Orman sen elimi tutunca başlardı diyor ya Melih Cevdet Anday artık orman başlamıyor bitiyor Pekala biz nasıl tutuşacağız el ele
Değil bir orman mahalledeki tek bir ağaç bile o mahalleyi güzelleştirir yaşanır kılar Varsın hiç kıpırdamadan dursun orada varsın kaydırak oynamasını bile bilmesin Mahallemizde Senden öbür ağaç olsaydı Seni bu kadar sevmezdim Lakin şayet sen Bizimle beraber Kaydırak oynamasını bilseydin Seni daha çok severdim Hoş ağacım Sen kuruduğun zaman Biz de inşallah Öteki mahalleye taşınmış oluruz diyor Orhan Veli Ağacım isimli şiirinde bir çocuğun sesiyle Çocuk kaydırak oynamasını bilmediği halde yeniden de seviyor o ağacı Öylesine seviyor ki o ağacın kurumasına tahammül edemeyeceği için onu o halde göreceğine diğer mahalleye taşınmış olmayı diliyor
Ya biz ne yapacağız o ağaçlar teker teker beşer onar yüzer biner katledilirken Taşınabileceğimiz diğer bir mahallemiz öbür bir ülkemiz de yok
Ne yapacağımız aşikâr aslında Gülten Akın çoktan öğretti bunu bize Direneceğiz ve konuşacağız hiç durmadan Sesimiz hiç durmayacak Ormanda dağda denizde kırda kentte hapiste Konuşacağız Sesimiz hiç durmayacak
konuş sesin durmasın
uzun bir kuşluğu muştulayan sesin
susup dinlemeye girdi rüzgar
ağaçlar kulak kesildi ormanda
huzursuz bekliyor tuzaklar
kelamların mavzer kurşunu
kentin delip geçiyor duvarlarını
dağlar çoğaltıp dağıtıyorlar
konuş sesin durmasın
Gülten Akın
